Op het Stadmakerscongres 2022 wordt voor de twaalfde keer de Van der Leeuwprijs uitgereikt door de Van der Leeuwkring. Middels een Open Oproep was het voor iedereen mogelijk om een initiatief voor te dragen. Na lang beraad heeft AIR samen met de leden van de Van der Leeuwkring de volgende drie initiatieven genomineerd: Queer Gym, Voedseltuin Rotterdam en het Wijkpaleis. We stellen ze hieronder aan je voor.
De ingezonden initiatieven laten een breed en divers palet aan onderwerpen zien, maar ook een verscheidenheid aan plekken in de stad. Een heel mooi resultaat dat we ook hoopten te bereiken met de vernieuwde opzet van de Van der Leeuwprijs.
Zo zijn er onder de inzendingen jonge stadmakers die vanuit hun perspectief iets voor de stad wilden betekenen, maar ook zeer ervaren stadmakers die zich reeds jaren inzetten voor hun buurt of de stad. Daarnaast zijn er verschillende vormen van initiatieven. Zo heeft het ene initiatief als doel om een boek over stadmaken te maken en hoe je daar als inwoner van de stad aan bij kunt dragen. Het andere initiatief is een platform voor de vergroening en verduurzaming van de stad. Weer andere initiatieven faciliteren buurt- en wijkontmoetingsplekken in de stad.
De plekken of schaal van impact van de initiatieven verschillen ook behoorlijk. Van specifieke buurten als Carnisse of het Oude Westen tot initiatieven die betrekking hebben op de hele stad en zelfs daarbuiten.
Queer Gym
De Queer Gym is anderhalf jaar geleden opgericht tijdens de coronapandemie uit een eigen behoefte van oprichter Romy Rockx.
Tijdens diens transitie vroeg hen zich af hoe en waar nog te sporten en wat er bij mainstream sportscholen allemaal bij zou komen kijken als transpersoon. Om op een veilige plek te kunnen sporten, waar eenieder zich comfortabel voelt in diens lichaam is de Queer Gym opgericht: de eerste gym van Nederland gericht op non-normatieve lijven. Het is een plek die de drempel om te gaan bewegen verlaagt voor Rotterdammers met een complexe relatie tot hun lijf; specifiek door heersende normen rondom gender, seksualiteit, kleur en lichaamsvorm.
Queer Gym is voor iedereen die in een veilige setting wilt trainen om het plezier en vertrouwen (terug) te vinden in je lijf en in bewegen. Queer Gym heeft de afgelopen periode laten zien dat een veilige plek om te sporten een behoefte is van veel queer personen. Het bouwen van een veilige en toegankelijke plek voor mensen die zich elders niet vrij kunnen bewegen is een bijzondere taak waardoor Queer Gym altijd in beweging is met de mensen die er trainen en samenkomen.
‘Hoe kunnen we de ruimte en onze lessen toegankelijk maken voor mensen voor wie bewegen niet vanzelfsprekend is?’
Dat is één van de vragen die ze zichzelf voortdurend stellen. Iets simpels als samen sporten is verbindend, motiverend en onmisbaar voor queer mensen in Rotterdam en daar voorbij. Deze insteek is uniek voor een sportschool en maakt daarmee bewegen voor een grote groep Rotterdammers een verrijking van hun dagelijks leven en een verrijking van de plekken waar queer mensen kunnen samen komen en elkaar kunnen ontmoeten.
Kijk voor meer informatie op de website van Queer Gym.
Voedseltuin Rotterdam
Voedseltuin Rotterdam komt op voor een gezonde stad en staat voor een duurzame stedelijke samenleving met gezond voedsel voor iedereen. De voedseltuin biedt gratis duurzaam geteelde seizoensgroenten aan, voor gebruikers van de Voedselbank Rotterdam en andere sociale projecten.
De Voedseltuin Rotterdam is gevestigd in het Merwe-Vierhavengebied (M4H) en is een plek waar met meer dan 100 vrijwilligers, vrienden en donateurs sinds 2010 niet alleen groente voor mensen met een kleine portemonnee wordt verbouwd, maar waar ook wordt gebouwd aan de stad van morgen. Zo draagt de Voedseltuin bij aan een vitaal Makersdistrict M4H, waar gewoond en gewerkt wordt aan een groen, gezond en circulair Rotterdam.
De Voedseltuin is voortgekomen uit een observatie dat Rotterdam een stad is van twee snelheden. Meer dan 30% van de volwassenen wordt gerekend tot de groep met een lage sociaaleconomische status, en lopen een twee keer zo hoog risico op chronische aandoeningen zoals diabetes, een hartaandoening en een beroerte. Gezonde voeding, gezonde activiteiten en gezonde omgeving zijn factoren die bij kunnen dragen aan een beter leven voor kwetsbare Rotterdammers. Daarom ondersteunt Voedseltuin Rotterdammers met een (hele) kleine beurs en een afstand tot de arbeidsmarkt én werken ze aan het vergroenen van de stad.
Een aantal speerpunten van de Voedseltuin zijn dat het een sociale productietuin is waar sociaal-groen vrijwilligerswerk ondersteund en bevorderd wordt. De Voedseltuin draagt bij aan positieve gezondheid van een brede groep Rotterdammers, waarbij bijzondere aandacht is voor mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Daarnaast is het een leer- en werkpark waarbij wordt bijgedragen aan de sociale en arbeidsmatige vaardigheden van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt die geholpen worden op weg naar een beter leven en mogelijk naar een betaalde baan. Verder is het een klimaatbestendige tuin, een aantrekkelijk voedselpark en dient het als een maatschappelijke gebiedsontwikkeling waar mensen mee kunnen praten over de ontwikkeling van het Vierhavengebied.
Kijk voor meer informatie op de website van de Voedseltuin.
Wijkpaleis
Het Wijkpaleis is een initiatief van bewoners uit Rotterdam West. Het Wijkpaleis is dé plek om het te maken in Rotterdam West. Buurtgenoten komen hier om samen te maken, ontmoeten, leren en ondernemen en Rotterdam West als gemeenschap te versterken. In 2017 wordt de plek van het Wijkpaleis aan de 1e Middellandstraat echter aan een particuliere ontwikkelaar verkocht door de gemeente. In zijn plan is echter geen plek voor Het Wijkpaleis. Wel nam de gemeenteraad op 1 juni 2017 een motie aan, die stelde dat de gemeente in co-creatie met wijkbewoners een nieuwe plek voor het Wijkpaleis moest vinden. Inmiddels heeft het Wijkpaleis een nieuwe locatie gevonden, de voormalige Eloutschool, het gebouw dat de stichting heeft gekocht.
Met de koop blijft een aanzienlijke ruimte met maatschappelijke bestemming voor Rotterdam West beschikbaar (2.000 m2 + 1.500 m2 buitenterrein). Een plek waar ruimte is om het Wijkpaleis als wijkonderneming door te ontwikkelen en waar de wijk directe zeggenschap heeft over het gebouw en het gebruik. De koop is het voorlopige sluitstuk van een lange reis die in 2009 begon met een vrolijk experiment van enkele bewoners aan de Heemraadssingel: een omgebouwde loempiakar als zomerse plek voor ontmoeting. In de afgelopen tien jaar is dit idee uitgegroeid tot een volwaardige wijkonderneming.
De koop van het pand en behoud van het Wijkpaleis is een poging om een stap te zetten in het denken voorbij marktwaarde en het vinden van een vorm om de meerwaarde van de sociale en culturele initiatieven voor de stad mee te nemen in het proces van verkoop. In het proces rond de huur en de uiteindelijke aankoop van het Wijkpaleis is ruimte ‘bevochten’ om voorbij de marktwaarde het gesprek over meerwaarde te voeren. Dat in de stad particuliere draagkracht is om deze initiatieven te laten slagen, blijkt uit de obligatiecampagne die het Wijkpaleis heeft gevoerd. In een periode van drie maanden heeft het Wijkpaleis 654.000 euro opgehaald door het uitgeven van obligaties in Rotterdam West.
De aanvullende financiering die nodig is, komt in de vorm van leningen van partijen als de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij, Oranjefonds en Stichting De Verre Bergen, omdat zij de meerwaarde van het maatschappelijk vastgoed zien voor Rotterdam.
Kijk voor meer informatie de website van het Wijkpaleis.
Over de Van der Leeuwprijs
De Van der Leeuwprijs wordt sinds 2009 jaarlijks uitgereikt door de Van der Leeuwkring, een betrokken groep Rotterdamse opdrachtgevers die vanaf de oprichting in 2005 werkt aan de verbetering van de stad Rotterdam. Met de Van der Leeuwprijs wil de kring Rotterdamse initiatieven ondersteunen en inbedden in het bredere debat over de ruimtelijke kwaliteit van de stad.
Met deze twaalfde editie is de opzet van de Van der Leeuwprijs vernieuwd. Genomineerden zijn niet enkel meer door de Van der Leeuwkring en sparringpartners voorgedragen, maar middels een Open Oproep was het voor iedereen mogelijk om een (eigen) initiatief voor te dragen. Meedingen naar de prijs wordt zo toegankelijker en komen er mogelijk nieuwe en andersoortige initiatieven aan het licht.
Bezoek de Opening van het Stadmakerscongres en hoor wie de winnaar wordt van de twaalfde Van der Leeuwprijs. De winnaar ontvangt een geldbedrag van 4000 euro om het initiatief verder door te ontwikkelen en zo hun toegevoegde waarde voor de stad te verstevigen.