Het blokkenschema en het programma vind je ook in de app!
Rotterdam is niet meer de arme stad die het was, waarom slapen er zoveel mensen op banken en op straat? Wat is de relatie tussen de wooncrisis en de dakloosheidsproblematiek in de stad? Wat zijn de alternatieven voor bouwen om de woonopgave aan te pakken? Een jaar na de eerste werksessie van Platform Woonopgave op het SMC23, gaan we aan de werktafels dieper in op mogelijke oplossingsrichtingen, concrete stappen en nieuwe rollen. Denk je mee?
De woonopgave is in Rotterdam, en heel Nederland, een groot maatschappelijk probleem. Dat gaat niet alleen om een numeriek woningtekort, maar ook om het ontbreken van toekomstbestendige woningen, innovatieve oplossingen en integraal denken over de leefomgeving als geheel. Hoe kunnen inspirerende initiatieven opschalen? Hoe kun je innovatief rekenen met andere waarden dan winst? Hoe kan integraal denken de bouwprocessen versnellen, in plaats van vertragen? Welke rol is daarin voor wie weggelegd en wat is je eigen rol?
Actieagenda
Aan de hand van de tien punten uit de Actieagenda van Platform Woonopgave werken we integraal vanuit verschillende perspectieven aan de verbreding van de opgave. We kijken concreet naar oplossingen zoals woningen splitsen, optoppen, woningen vinden in de bestaande voorraad, combinaties met zorg en groen, bio-based bouwen, nieuwe manieren van financieren en het opschalen van experimenten.
ATELIERMEESTERS
Sanne van Manen is architect. Na 9 jaar bij MVRDV te hebben gewerkt, is ze nu zelfstandig werkzaam vanuit haar eigen praktijk. Sanne is een van de initiatiefnemers van Platform Woonopgave, dat in 2023 opgericht werd. Daarnaast geeft ze les op de Academie van Bouwkunst in Rotterdam en is ze voorzitter van de stichting Platform Wederopbouw Rotterdam.
Violette Schönberger is architect en stedenbouwkundige. Ze is mede-oprichter van ontwerpbureau Falsework en lid van de Omgevingscommissie Tilburg. In 2024 verscheen haar boek ‘Paradijs van imperfectie. Over macht en onmacht van architectuur’ bij Uitgeverij NAi010. Violette is lid van het kernteam van Platform Woonopgave.
TAFELS
Schuif aan bij een van de werktafels, geleid door verschillende initiatieven en partijen.
1. Het ‘vinden van woningen’ opschalen door te splitsen en te delen
Tafelvoorzitter: Simone Rots
Woningdelen en -splitsen is lastig op te schalen voor grotere gemeenten, omdat het bestaat uit een grote hoeveelheid kleine projecten. De vraag is niet enkel gericht op de aantallen, maar juist hoe dit opschalen kan plaatsvinden door dit ook te koppelen aan de andere opgaven in wijken; zoals het verduurzamen van de bestaande voorraad, mobiliteitstransitie en de energietransitie.
2. Optoppen opschalen
Tafelvoorzitter: Joep Klabbers
Iedereen is het erover eens dat optoppen potentie heeft, maar hoe kunnen we het opschalen? Het gevaar bij opschalen is een nadruk op aantallen en snelheid waarbij de potentie voor de bestaande wijk uit het oog wordt verloren. Hoe kan optoppen bijdragen aan de bestaande opgaven in de wijk zoals het verduurzamen van de bestaande voorraad, mobiliteitstransitie en de energietransitie?
3. Volkshuisvesting weer als maatschappelijke taak op de agenda
Tafelvoorzitter: Mark van de Velde
De afgelopen jaren is de volkshuisvesting gemarginaliseerd, maar de woningmarkt heeft zich wel doorontwikkeld. Wat verstaan we anno 2024 eigenlijk onder volkshuisvesting en hoe zetten we dit onderwerp weer op de agenda? Is het nodig dat corporaties weer als aanjagers van deze maatschappelijke opgave gaan fungeren en welke rol spelen overheden en ontwikkelaars hierin? Wat is de toekomst van volkshuisvesting?
4. Radicaal en innovatief inzetten op renovatie en transformatie
Tafelvoorzitter: Ninke Happel
Hoe kan Rotterdam als architectuurstad vooroplopen door in te zetten op renovatie en transformatie? Hoe verschuiven we de focus van vervanging naar herstel?
5. Bouw- en landbouwtransitie hand in hand
Tafelvoorzitter: Philomene van der Vliet
Hoe kunnen we de biobased bouwtransitie en de landbouwtransitie optimaal koppelen? Is het zelfs mogelijk om gebruik te maken van lokaal geproduceerde bouwmaterialen? Wat is nodig om de biobased bouwmaterialen in de Rotterdamse bouwsector te krijgen?
6. Combineren van opgaven bestaande stad met de nieuwe woonopgave
Tafelvoorzitter: Wijnand Galema
De bestaande stad heeft te maken met enorme opgaven zoals het verduurzamen van de bestaande voorraad, de mobiliteitstransitie, de zorgopgave en de energietransitie. Hoe gebruiken we het toevoegen van nieuwe woningen als stimulans bij verdichting om deze opgaven te verzachten?
7. Aanpak zorg integreren in de woonopgave
Tafelvoorzitter: Aletta Winsemius
Hoe sturen we via de woonopgave aan op een reductie van toekomstige zorg- en WMO kosten? Deze kosten zullen de komende jaren enorm gaan oplopen, terwijl er nauwelijks wordt ingezet op preventie. Er liggen veel kansen in de woon- en leefomgeving, die kunnen zorgen voor een enorme reductie op zorg- en WMO kosten. Hoe kunnen we zelfs een deel van deze toekomstige kostenbesparing nu inzetten? Welke stappen zijn nodig om dit te bereiken?
8. Rechtvaardige woonopgave
Tafelvoorzitter: Najah Aouaki
Het hebben van een woning lijkt niet voor iedereen vanzelfsprekend te zijn. Er ontstaat een grote kloof tussen mensen die ‘binnen zijn’ en erbuiten staan. Wie een koopwoning heeft, kan deze verduurzamen en op een gegeven moment zelfs investeren in een volgende koopwoning voor de kinderen. Wie huurt, zit juist met hoge huur- en energielasten. Ook op niveau van de stad leidt dit tot grote verschillen tussen wijken.
9. Op een gezonde en betrokken manier inbreiden in bestaande wijken
Tafelvoorzitter: Imane Himmit
Hoe kunnen we alternatieve ontwikkelprocessen vormgeven die zachter en vriendelijker zijn voor de mensen die er al wonen? De gezondheid en tevredenheid van bewoners zijn immers net zo goed een prioriteit van gemeenten en corporaties als een duurzame gebouwde omgeving. Door vanuit het perspectief van de bewoners te kijken naar sloop-nieuwbouwtrajecten, kunnen we manieren vinden om sociale structuren beter te beschermen.
10. Het borgen van visievorming en ontwerpend onderzoek
Tafelvoorzitter: Jutta Hinterleitner (Platform Ontwerp NL)
De woonopgave is enorm complex. Al helemaal als we deze slim aanpakken door in te zetten op integrale, toekomstbestendige oplossingen. Dit maakt dat we ook moeten zoeken naar innovatieve oplossingen die we mogelijk nu nog niet kennen, met ruimte voor visie, ontwerpend onderzoek, innovatie en experiment.
11. Aanpak verborgen dakloosheidsvormen in de huidige wooncrisis
Tafelvoorzitter: Liese Vonk (gemeente Rotterdam)
Rotterdam is niet meer de arme stad die het was, dus waarom slapen er zoveel mensen op banken en op straat? Wat is de relatie tussen de wooncrisis en de dakloosheidproblematiek in de stad?
12. Meer water en groen in de woonopgave
Tafelvoorzitter: Annius Hoornstra
Hoe kunnen we via water en groen sturen op een gezonde woonopgave? Liggen er mogelijkheden om dit te bekostigen door te besparen op toekomstige uitgaven op beheer en klimaat?
PRAKTISCHE INFO
- Download de SMC app en blijf op de hoogte van de laatste updates