Rotterdamse VvE’s met Energie

Waarom is het zo moeilijk om woongebouwen van VvE’s te verduurzamen?   
‘In technisch opzicht is het niet zo lastig. De uitdaging zit hem in het feit dat het gebouw meerdere eigenaren heeft, die niet individueel kunnen beslissen over verduurzamingsmaatregelen. Verenigingen van eigenaren (VvE’s) sparen samen wel voor onderhoud, maar niet voor verbetering van het gebouw. Oftewel: er is geen potje om die zonnepanelen of dat triple glas uit te betalen. Zelfs al kunnen ze het op termijn terugverdienen, ze moeten de investering wel eerst doen. Hoe regel je dat met elkaar?’
Is de wil er wel?
‘Die is er zeker! De info-avonden die VVE010 organiseert worden goed bezocht. Daaruit blijkt dat veel VvE-leden op zoek zijn naar informatie en advies. Sinds kort zijn er leen- en subisidiemogelijkheden voor VvE’s. Je merkt dat bewoners hierdoor gemotiveerd zijn. Maar ze vinden het ook gewoon leuk en interessant, ze voelen ook wel dat het tijd is om voor te sorteren op verwarmen zonder aardgas.’
Wat houdt hen dan nog tegen?
‘VvE’s vergaderen meestal maar een keer per jaar. Besluitvorming gaat dus traag. Bovendien lopen de belangen van leden uiteen. Voordat een plan voor verduurzaming een hamerstuk kan worden, is het dus zaak om te zorgen dat het breed gedragen wordt. Dat lukt alleen door zoveel mogelijk belangen te verenigen. Daarnaast is de markt nog niet goed ingespeeld op de verduurzamingsvraag van VvE’s. Die vraag is complexer dan de vraag naar instandhouding van een gebouwonderdeel. Een voorbeeld. Tijdens een jaarlijkse VvE-vergadering wordt besloten dat het dak vervangen moet worden, wat een van de leden een mooie gelegenheid vindt voor zonnepanelen. Vervolgens wordt een offerte opgevraagd bij een leverancier, die met een verhaal komt waar de bewoners niks van begrijpen. Want de rekensom voor de investering is nog wel te maken, maar hoe je hem terugverdient en onderling verdeelt is een ander verhaal. In de tussentijd komt een ander lid van de VVE met het idee om het dak eerst te isoleren. De vraag rijst: wat is de goede volgorde? Voor je het weet blijven de plannen weer liggen.’
Wat doen jullie om het proces eenvoudiger te maken?
‘We geven een cursus aan leden van VvE’s die nadenken over verduurzaming. Mimi en ik vullen elkaar hierin goed aan. Zij is gedragskundige en biedt vooral handvatten om de besluitvorming op een goede manier te laten verlopen. De juridische en financiële kanten van verduurzaming komen ook aan bod. We leggen uit hoe je met een energiebril op naar je gebouw kunt kijken. Als architect benadruk ik graag dat woningen ook fijner, gezonder en comfortabeler worden van een duurzame opknapbeurt. Zo kun je van je kleine balkon dat je nooit gebruikt, ook een zogenaamd serre-balkon maken. Dat heeft niet alleen een isolerende werking, maar zorgt er ook voor dat je vaker buiten kunt zitten. Voor drie ambitieuze VvE’s organiseren we een ‘Eerste Grote Stap naar 0’. Daaruit doen we op dit moment veel kennis op over het proces in de VvE, de betaalbaarheid van die eerste grote verduurzamingsstap en de bereidheid van de bouwwereld om mee te denken over slimme oplossingen.’
Welke kansen liggen er op het gebied van co-creatie?
‘Het leukste aan deze opgave is dat het klimaatakkoord van Parijs de aanleiding is, maar dat bewoners er zelf ook echt beter van kunnen worden. Er is een algemeen belang en een eigen belang. Gemeente en inwoners hebben elkaar nodig.’
 Zijn er nog andere mogelijkheden om ‘Rotterdam aardgasvrij’ te bereiken?
‘Wij zijn benieuwd naar de kansen om energiebesparing als motor te gebruiken om de bestaande stad te verbeteren.’
Jullie doen je verhaal op het Stadsmakerscongres 2017. Wie hopen jullie in de zaal te zien?
‘Architecten, omdat er een grote opgave voor hen ligt om woningen duurzamer te maken. Beheerders van VvE’s, want zij spelen een belangrijke rol in het beslissingsproces. Corporaties, omdat we benieuwd zijn naar hun aanpak en ervaringen. Mensen die zich bezighouden met de bestaande woningvoorraad, van Stadsontwikkeling bijvoorbeeld. Stedenbouwers. Iedereen met interesse in het onderwerp is welkom. Het is tijd om te sparren!’
En sparren gaan we. Na de ochtendsessie ‘VvE’s met Energie’ wordt ook tijdens het middagprogramma ‘Het verhaal van de stad’ aan een van de gesprekstafels verder gepraat over de energietransitie en de casus van de VvE’s die duurzamer moeten worden. Meepraten? Schrijf je in.